Naukowcy uważają, że każdy człowiek ma jeden dominujący styl uczenia się, czyli najefektywniejszy sposób przyswajania informacji. Jego znajomość umożliwia dobranie odpowiednich metod nauczania i sposobów uczenia się.
Wyróżnia się następujące style uczenia się:
- wzrokowcy
- słuchowcy
- dotykowcy (czuciowcy)
- kinestetycy.
WZROKOWCY:
- lubią patrzeć i obserwować;
- dobrze zapamiętują twarze, kolory, wygląd i szczegóły otoczenia;
- są wrażliwi na elementy wizualne otoczenia, przede wszystkim na kolory i kształty;
- mają potrzebę przebywania w ładnym i uporządkowanym środowisku. Łatwo się dekoncentrują, jeśli w ich otoczeniu panuje nieład;
- najlepiej zapamiętują to, co zobaczą w postaci materiałów graficznych, tekstów, zdjęć, filmów, prezentacji, wykresów, tabel;
- lubią pisać i notować;
- nie przeszkadza im w nauce muzyka ani odgłosy rozmów, ale wizualna dezorganizacja przeszkadza im w koncentracji.
Jeśli jesteś wzrokowcem, najskuteczniej będziesz się uczył, gdy:
- informacje wzrokowe podane będą w formie słów i liczb, przedstawione jasno i systematycznie,
- wykorzystasz materiał drukowany: książki, gazety, podręczniki, instrukcje, tabele, wykresy, plakaty,
- będziesz miał wokół siebie porządek,
- będziesz miał plan, według którego będziesz pracował,
- najpierw przeczytasz, zanim coś zrobisz,
- będziesz miał kontakt wzrokowy z nauczycielem,
- skorzystasz z pomocy naukowych w formie graficznej lub sam stworzysz notatki w formie ilustracji, schematów, map myśli,
- podczas czytania będziesz robić notatki, przy czytaniu będziesz wyobrażać sobie treść,
- ważne informacje zaznaczysz kolorem,
- to, co masz zapamiętać, będziesz notować na karteczkach i przyczepiać je w miejscach, na które często patrzysz.
SŁUCHOWCY
- w kontakcie z inną osobą zwracają uwagę na jej imię, nazwisko, dźwięk głosu, sposób mówienia i oczywiście to, co mówi;
- przedłużony kontakt wzrokowy jest dla nich rozpraszający;
- lubią rozmawiać, dyskutować, opowiadać, słuchać muzyki;
- jeśli przez dłuższy czas przebywają w ciszy, sami wytwarzają dźwięki (nucą, śpiewają, gwiżdżą, mówią do siebie);
- lubią słuchać innych i szczegółowo opowiadają o tym, co mówili;
- szybko uczą się ze słuchu wierszyków i słów piosenek;
- dobrze zapamiętują imiona i nazwy własne;
- z łatwością uczą się języków obcych;
- pamiętają to, co usłyszą lub sami opowiadają;
- najchętniej uczą się w grupie bądź z drugą osobą, poprzez zadawanie pytań i odpowiadanie na nie;
- w trakcie nauki potrzebują ciszy, gdyż muzyka i hałas ich rozprasza;
- najlepiej przyswajają informacje podawane w formie języka mówionego, sami są też często doskonałymi mówcami;
Jeśli jesteś słuchowcem, najskuteczniej będziesz się uczył, gdy:
- będziesz uczyć się i czytać w ciszy (chociaż bardzo lubisz muzykę),
- będziesz uważnie słuchać nauczyciela,
- będziesz pracować z drugą osobą, omawiając zagadnienia,
- będziesz odczytywać na głos teksty do nauczenia się albo będziesz je głośno powtarzać lub odsłuchasz nagrania z płyty,
- opowiesz komuś to, czego się już nauczyłeś,
- będziesz podsumowywać w formie krótkich zdań najważniejsze treści z danej części szkolenia czy materiału, z którego się uczysz,
- poprosisz kogoś o przepytanie cię z opanowanego materiału,
- możesz powtarzać materiał śpiewając lub rapując,
- w czasie relaksu będziesz słuchać muzyki.
DOTYKOWCY (CZUCIOWCY)
- mają doskonale wyczulony zmysł dotyku, węchu i smaku – dzięki tym zmysłom najszybciej i najprzyjemniej poznają świat;
- są wrażliwi na sygnały płynące z ciała, dzięki czemu łatwo rozpoznają własne emocje, doznania i samopoczucie;
- ich gestykulacja jest żywa, ekspresyjna i dynamiczna. Ruchy rąk i komunikacja pozawerbalna są dla nich głównym przekaźnikiem informacji;
- wrażliwość czuciowców dotyczy też ludzi wokoło. Są wyczuleni na elementy komunikacji niewerbalnej, a więc na mimikę, gesty, język ciała i ton głosu. Bardziej od słów wychwytują ich wydźwięk emocjonalny;
- przeżywają emocjonalnie to, co poznają i czego doświadczają, lubią opowiadać o tych przeżyciach;
- zapamiętują treści działające na emocje;
- jeśli coś zanotują, naszkicują bądź narysują, lepiej to przyswajają;
- lepiej zapamiętują, gdy trzymają coś w dłoniach, szkicują, używają klawiatury komputera, bawią się włosami, przedmiotami;
- uczą się, angażując zmysł dotyku;
- najlepiej zapamiętują informacje powiązane z uczuciami. To właśnie oni często odnajdują się w zawodach związanych z pomaganiem innym. Są wrażliwi na uczucia innych i empatyczni.
Jeśli jesteś czuciowcem, najskuteczniej będziesz się uczyć, gdy:
- wykorzystasz doświadczenia i eksperymenty – najlepsze zajęcia dla ciebie to warsztaty, gdzie możesz próbować nowych rzeczy i wymieniać się z innymi swoimi przeżyciami,
- będziesz notować, bo już samo pisanie pomaga ci zapamiętać i uporządkować materiał, lepiej myślisz i słuchasz, gdy bazgrzesz, rysujesz lub trzymasz coś w dłoni, np. długopis,
- podczas czytania będziesz robić notatki kolorowymi pisakami lub ważne pojęcia zapiszesz ozdobną czcionką,
- zadbasz o przyjazną atmosferę w miejscu, gdzie masz się uczyć; negatywne emocje obniżają twoją zdolność koncentracji.
KINESTETYCY
- najchętniej i najłatwiej uczą się, gdy sami coś wykonują. Najlepiej przyswajają wiedzę w ruchu, szukają dodatkowych stymulacji, aktywnie uczestniczą w różnych sytuacjach z życia codziennego, eksperymentują, kiedy to tylko możliwe;
- są znudzeni podczas wykładów, pogadanek. Będą wówczas poszukiwać dodatkowych zajęć czy wodzić wzrokiem za tym, co się porusza;
- potrzebują większej ilości bodźców dotykowych, lubią dotykać, poruszać przedmiotami;
- ruch na początku zajęć wywołuje gotowość i chęć do nauki;
- siedząc na krześle, zwykle kołyszą się lub poruszają nogami;
- lubią zmieniać miejsce, być w ciągłym ruchu;
- szybko uczą się chodząc i mówiąc lub wykonując czynności, np. pstrykanie długopisem, machanie nogami, trzymanie czegoś w dłoniach;
- mówią niewiele i lakonicznie, za to często gestykulują;
- dobrze pamiętają to, co sami robili, uczą się przez działanie;
- często stają się niespokojni, gdy muszą usiedzieć dłuższy czas w jednym miejscu;
- wskazane jest, by robili częste przerwy w nauce i wykorzystywali je na ćwiczenia fizyczne lub przemieszczanie się;
- mimo że sami potrzebują ruchu, by się uczyć, ruch innych rozprasza ich i dekoncentruje;
- często mają zdolności manualne.
Jeśli jesteś kinestetykiem, najskuteczniej będziesz się uczył, gdy:
- będziesz eksperymentować i wypróbowywać w praktyce czynności, których masz się nauczyć,
- będziesz w ruchu, np. chodząc po pokoju,
- będziesz pisać na dużych tablicach lub planszach w pozycji stojącej,
- do nauki włączysz gestykulację i odgrywanie czytanych treści, to pomoże ci lepiej zapamiętywać,
- będziesz grał w gry edukacyjne i ruchowe,
- otoczenie pozostanie nieruchome, bo ruchy innych mocno cię rozpraszają,
- przed rozpoczęciem nauki przejrzysz cały rozdział, oglądając ilustracje i wykresy.